W myśl obecnie obowiązujących przepisów: art. 89a ust. 1 ustawy o VAT: „Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona”.
Cóż zatem oznacza wierzytelność uprawdopodobniona?
Warunkiem skorzystania ze zmniejszenia kwoty podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju jest możliwe dla wierzytelności, których nieściągalność jest dłuższa niż 90 dni. Wobec tego, musi minąć okres 90 dni od terminu zapłaty, który został określony na fakturze lub umowie. Korekta podatku może wystąpić dla całej wierzytelności, jak również dla jej części, która nie została uregulowana.
Zatem uprawdopodobnieniem mogą być: dokumenty towarzyszące dostawom, wezwania do zapłaty i inne dokumenty, potwierdzenia świadczące o zaistniałej transakcji.
Obecnie w wykładni prawa nie istnieje zapis, że dłużnika należy powiadomić, nie ma takiego obowiązku, gdyż ulga na złe długi dokonywana jest u wierzyciela bez udziału drugiej strony transakcji, w zachowanym terminie 90 dni od wskazanego upływu terminu zapłaty.
Zadaniem wierzyciela, który zdecyduje się na skorzystanie z ulgi na złe długi, pozostaje poinformowanie o tym fakcie właściwy urząd skarbowy. W tym celu wraz z deklaracją VAT-7/7K, w której zmniejszono kwotę podatku należnego o korektę wynikającą z zaległości, należy złożyć zawiadomienie VAT-ZD. Załącznik VAT-ZD jest dodawany bezpośrednio do deklaracji VAT-7/7K i wraz z nią przesyłany do urzędu skarbowego. Dzięki takiej informacji organ skarbowy będzie mógł łatwiej skontrolować, czy dłużnik odpowiednio skorygował swój podatek VAT.
Uwaga w przypadku korekty deklaracji VAT można cofnąć się 2 lata wstecz od daty obowiązywania regulacji i jeszcze 90 dni, czyli korekty będą obowiązywały od dnia 1 października 2018 r.
Ponadto wierzyciel może w każdej chwili sprzedać wierzytelność mimo dokonanej korekty, gdyż zgodnie z art. 89a ust. 4 w przypadku zbycia wierzytelności wierzyciel jest „zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części”. Więc z jednej strony istnieje możliwość korekty podatku VAT, a z drugiej dalszego dochodzenia, lub rozporządzania wierzytelnością.
Przygotował
dr Ryszard Pawłowski